Bir kedinin canı
Oyunculuk sergilediğinin farkında değil. Seyredildiği de umurunda değil.
Bütün canlıların yavruları gibi oyuncu. Dünyayı tanımıyor henüz. Kaygılarla,
korkularla tanışmamış. Ama yaşadığı için çok mutlu. Gözlerini açıverdiği
dünya, bir panayır yeri. Karnı doyarsa,
arada bir okşanırsa, anasından uzak olmanın
acısını bile unutmaya hazır. Bir yatak reklamında, bornoz cebinde, şifoniyer
çekmecesinde, yatak üstünde kartopu gibi yuvarlanıyor. Güzel olduğunun,
dekoratif olduğunun da farkında değil.
Keşfe çıkmış işte. Her şey heyecanlandırıyor onu. Bir 'pet shop'dan kiralanmış
meğer. Seyrettiğimiz yatak reklamında oynaması için. Bebek ya, uykusu gelip
işleri bozar diye çekimler sırasında uyanık tutacak haplar yutturulmuş.
İshal olmuş, aşırı su kaybetmiş.
İşi bitince sette unutulduğu, günlerce aç,
susuz kaldığı iddia ediliyor.
O stüdyoda hapis kalıp ölmüş.
Bunun üstüne reklamı çekenler, onu kiraladıkları 'pet shop'a giderek ölüsünü
satın almak zorunda kalmış. Bir reklam filminin prodüksiyon masrafları
düşünüldüğünde çok küçük bir kalem.
Her gün defalarca o beyaz kedi yavrusunun hayaletini izliyoruz. Şık hayatların
sunulduğu şık bir reklamda. Reklamcılar tarafından öldürülen kedi, filmde,
o eviçinin sevilip üstüne titrenen minik kedisi rolünde görülüyor.
Çekilmekte olan bir dizi filmde, Kadir İnanır'ın arabasıyla giderken son anda fark edip ezilmekten kurtardığı, alıp evine götürdüğü hasta kedi rolü için de bir yavru yüksek dozda uyuşturucuyla bayıltılmış. Saatlerce kendine gelememiş. Onun akıbeti hakkında bir bilgi edinemiyoruz. Çünkü onlar, birer aksesuvar. Avcıları tarafından her şekilde kullanılabilirler. Onlara her çeşit işkence uygulanabilir. İşleri bittiğinde de fırlatılıp atılacaklardır.
Reklam filminin yapımcı -yönetmeni, minik yavrunun ölümünün sorumluluğunu
kabul
etmiyor, 'Koskoca yönetmen böyle bir ayrıntıyla
ilgilenmez, sorumlu olan prodüksiyon ekibidir' diyor. Kendi ekibi. Yıllar
önce açmış olduğu kahvenin civarındaki kedilerin yine ekibince çuvallara
konup götürüldüğü hatırlatıldığında hırçınlaşıyor, kedilerin rahatsızlık
verdiğini söylüyor. Sinema ve kültür hayatımızın putkırıcısı olmaya talip
bu şahsiyet,
pişkinliğiyle genel olarak paylaşılan bir
tavrı açık ediyor. Reklam filminde çizdiği mutlu ve 'uygar' dünya tasvirinde
evin bir ferdi olarak gösterilen yavru kediye ilaç veriliyor, ölüme terk
ediliyor.
Uygar tüketici fasadının ardında öldürülmüş bir kedi yatıyor. Dizideyse
hasta bir kediyi ölümden kurtaran iyi kalpli delikanlı görüntüsünün ardında
yakalanıp hasta edilmiş bir kedi var. Sahte bir gerçekliği taklit ederken
en güçsüz, en muhtaç olanlar feda
ediliveriyor.
Bu memlekette insanlar, tuhaf bir duyarlılık fazlasıyla, gerçeklerden kaçmanın
bir yolu olarak kafayı kuşa, çiçeğe, hayvana velhasıl doğaya takmış olmakla
suçlanır. Dünyayı paylaştığı bütün canlılara ve onlarla paylaştığı havaya,
suya, toprağa, saygılı bir merakla,
sakınarak yaklaşanlar ciddiye alınmaz. Her
canlının ve beslendiği ortamın her doğal oluşumunun vazgeçilmez olduğuna
inananlar enayi romantikler, hatta gelişimin baş
düşmanları olarak yaftalanıverirler. Çoğunluk
zararsız, ortalıkta fazla göründükleri takdirde en azından can sıkıcı deliler.
Hayvanseverlik, dertli, mutsuz ve fuzuli hayatlarına bir anlam arayan,
münasebetsizce hırçın insanlara yakıştırılan neredeyse eksantrik bir insanlık
hali. Sokak hayvanlarına yönelik katliam zaman zaman yoğunlaşarak devam
ediyor. Şehirlerin başıboş hayvanlarını katletmek en 'fiyzıbıl' çözüm olarak
görülüyor hâlâ. Ölümü seçeneklerden biri olarak içeren
fizibilite hesaplarının korkunçluğundan
dem vurmaksa dangalaklık. Münasebetsizlik.
Daha birkaç yıl olmadı, bir çocuğun cehaletin
ve kuduzun kurbanı olması üstüne görevliler olaya el koymuştu. Vatandaşını
kuduza karşı bilgilendirmeyen, onu aşılamaktan aciz otorite, bütün köpeklerin
katline karar verdi. 'Çünkü bir çocuğun hayatı bütün köpeklerinkinden değerlidir.'
Canlıların hayatlarını bir kez birbirleriyle tartmaya başladınız mı, bu
kendi kuyruğunu ısıran ölümcül bir çemberin sonsuza dek dönmesine yol açar.
Aklın şirazesini
ölümle örersen, hayatı öncelikler sıralamasıyla
tartarsan sonunda vatanın, zamanla üstünde bir bayrak dalgalanan kimsesiz
bir kayalığa dönüşür. Ölümün çözüm olduğu bir ülkede hayat asla yeşermez.
Bu anlayışın vahametini 15 yıl süren savaşta da gördük. Derinine sığınılamasın
diye koskoca bir yörenin bütün ormanları yakıldı. Devlet, 'Vatanın bir
karış toprağını vermem' hamasetiyle vahşi milliyetçiliği körüklerken, öte
yandan vatanın ormanlarını yakıyor, binlerce kuş, böcek türünün yok olmasına
neden oluyor ve bunda bir beis görmüyordu.
'Ora' ya da 'Bölge' ya da 'O coğrafya', yani adı bile rahatlıkla ağza alınamayan
topraklar yerle bir edildi. İtiraz edenler, yok edilen ağaç ve hayvan türlerinin
dökümünü çıkaranlar nefretle karşılandı. Onca insan vatan uğruna şehit
düşerken ağaçların, canlı türlerinin hesabını sorabildikleri için nanemolla
kışkırtıcılar, şımarık muhalifler olarak adlandırıldılar. Çünkü vatanın,
kimi muktedirlerin tanımladığı gibi üstünde kimsesiz bir bayrak dalgalanan
çıplak bir kayalık olarak düşünülmesi isteniyordu. Gerekirse kuşların sürgün
edildiği, ormanların kül olup havaya savrulduğu, kültürel kalıtların paramparça
edilip tarihten silindiği topraklar. Kazanılmış
Vatan. Bu iki kurban kedinin gündemde kendilerine bir yer bulmalarının
tek nedeni ünlü insanlarla birlikte anılabilmeleri. Yoksa her gün belediyelerin
zehirlediği, topluca yakılan kediler ve köpekler gazetelerde görünmüyor.
Hayvanları Koruma Yasası yıllardır Meclis'ten bir türlü çıkarılamadı. Bir
avuç militan hayvanseverin baskısı yeterli olmuyor besbelli. 'Cool' yönetmenimizin
içini ferah tutması, şık söyleşilerle gazetelerde hâlâ boy gösterebilmesi
bu yüzden. Ondan ancak bu kadar hesap sorulabilecek. Çünkü bir kedi yavrusunun
hayatı, bu memlekette hayatımızın manasız
bir ayrıntısı olarak algılanıyor. Onun için
sokaklarımızda, mahalle aralarında kediler, köpekler topluca katledilebiliyor.
Ama bu katliamların da dünya tarihinin kanlı lekeleri olarak kayda düşeceğinden
kuşkunuz olmasın. Çırpına çırpına can çekişen köpeklerin son bakışları
Auschwitz görüntüleriyle art arda yerleşecek gelecek insanının belleğine.
Çizgi filmlerde
canını ve sevdiklerini kurtarmaya çalışan
gözü yaşlı köpecikler hep gözünü kan bürümüş Türklerden kaçacak.
Yıldırım Türker
